Süleyman İrvan
Türkiye’nin tüm şehirlerinde varlığını sürdüren yerel
gazeteler, yalnızca haber kaynağı değil; aynı zamanda şehirlerin belleği,
kültürel mirası ve yerel demokrasinin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Ancak son yıllarda bu gazetelerin sayısında ciddi bir azalma
göze çarpıyor. Yaptığım incelemeler, bu dönüşümün ardında Basın İlan Kurumu’nun
(BİK) politikalarının etkili olduğunu gösteriyor. 2012 yılından bu yana,
şehirlerdeki çok sayıda yerel gazetenin birleşmesi yönünde yoğun bir baskı var
ve bu süreçte bugün itibarıyla 50 il merkezi ile 3 ilçede gazeteler birleştirildi.
Bu konuda daha önce ayrıntılı bir yazı yayımlamış
ve birleşme gerçekleşen tüm şehirleri listelemiştim.
Görünen o ki, Basın İlan Kurumu tüm şehirlerde yerel gazete
sayısını azaltmada oldukça kararlı ve birleşmeye direnen yayınları resmi ilan yayımlama
haklarından mahrum bırakarak dolaylı bir yaptırım uyguluyor.
Basın İlan Kurumu’nun web sayfasından edindiğim bilgiler şu
şekilde:
Balıkesir: Balıkesir’de 2025 yılı Mayıs ayına kadar 9
gazete yayımlanıyordu: Balıkesir Birlik, Balıkesir Ekspres, Balıkesir Politika,
Büyükşehir Merhaba, Demokrat, Haberci, Marmara Bölge, Yeni Gazetem ve Yenisöz.
Mayıs ayında Basın İlan Kurumu Balıkesir’de yayımlanan tüm yerel gazetelerin
resmi ilan yayımlama haklarını iptal edince gazeteler hızla birleşme ve 5
gazetede devam etme kararı aldılar:
Balıkesir Birlik, Balıkesir Ekspres, Balıkesir Politika, Haberci, Marmara
Bölge. Basın İlan Kurumu, Ağustos’ta resmi ilan yasağını kaldırdı.
Bolu: Bolu’da gazeteler 2016 yılında birleşme kararı alarak 7 gazete 3’e düşürülmüştü. Ancak bu sayı da çok görülmüş olacak ki, Basın İlan Kurumu 1 Kasım 2024 tarihli kararıyla Bolu Gündem ve Bolu Takip gazetelerinin resmi ilan yayımlama haklarını sonlandırdı. Böylece şehirde gazete sayısı 1’e düştü. Sadece Köroğlu, yeni adıyla Bolu Nabız gazetesi yayımlanmaya devam ediyor.
Isparta: Basın İlan Kurumu, 29 Nisan 2025’te aldığı kararla Isparta’da yayın yapan 5 gazetenin tamamının resmi ilan yayımlama hakkını durdurdu. Bunun üzerine, Demokrat, Gülkent, Habersulh, Isparta ve Manşet gazeteleri Mayıs 2025’te birleşme ve Demokrat gazetesi çatısı altında yayın yapma kararı aldılar.
Manisa: Manisa’da Ağustos 2025 itibarıyla 6 gazete yayımlanıyordu: Hür Işık, Manisa Manşet, Manisa Meydan, Manisa Olay, Manisa’da Denge ve Manisa’da Gündem. Ancak Basın İlan Kurumu, 24 Temmuz’da aldığı bir kararla tüm gazetelerin resmi ilan yayımlama hakkını sonlandırmıştı. Manisa Gazeteciler Cemiyeti’nin çabalarıyla şimdilik sorun atlatıldı ve gazeteler üzerindeki resmi ilan yayımlama yasağı 26 Ağustos tarihli Basın İlan Kurumu kararıyla kaldırıldı.
Mersin: Mersin Merkez’de yayımlanan 8 yerel gazetenin resmi ilan yayımlama hakları Basın İlan Kurumu’nun 22 Eylül 2025 tarihli kararıyla sonlandırıldı. Bu karar üzerine Mersin Gazeteciler Cemiyeti bir açıklama yaparak, “Basın İlan Kurumu'nun yasalarla belirlenmiş sınırlarının dışına çıkarak yerel gazeteleri zorla birleştirme yönünde baskı yapmasının çok sesli demokrasi açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu” ifade etti.
Tam 22 şehir merkezinde tek gazete kaldı
Basın İlan Kurumu tarafından yayımlanan resmi ilan alan
gazeteler listesine göre, Ekim 2025 itibarıyla tam 22 şehirde tek gazete kalmış
durumda. Bu sayı, bir yandan ekonomik kriz bir yandan da Basın İlan Kurumu
baskısıyla giderek artacak gibi görünüyor.
Amasya: Şehir merkezinde sadece Yeşilırmak gazetesi
yayımlanıyor.
Artvin: Şehir merkezinde sadece Artvin’de Haber
gazetesi yayımlanıyor.
Bartın: Şehir merkezinde sadece Bartın Hergün
gazetesi yayımlanıyor.
Bayburt: Şehir merkezinde sadece Bayburt gazetesi yayımlanıyor.
Bingöl: Şehir merkezinde sadece Bingöl Kenthaber gazetesi
yayımlanıyor.
Bitlis: Şehir merkezinde sadece Bitlis Dideban
gazetesi yayımlanıyor.
Bolu: Şehir merkezinde sadece Bolu Nabız gazetesi yayımlanıyor.
Burdur: Şehir merkezinde sadece Çağdaş Burdur
gazetesi yayımlanıyor.
Çankırı: Şehir merkezinde sadece Çankırı gazetesi yayımlanıyor.
Denizli: Şehir merkezinde sadece Denizli Güneş
gazetesi yayımlanıyor.
Isparta: Şehir merkezinde sadece Demokrat gazetesi yayımlanıyor.
Karabük: Şehir merkezinde sadece Karabük Postası
gazetesi yayımlanıyor.
Kars: Şehir merkezinde sadece Kars Hakimiyet gazetesi
yayımlanıyor.
Kırıkkale: Şehir merkezinde sadece Kırıkkale Gazetesi
yayımlanıyor.
Kilis: Şehir merkezinde sadece Vizyon Havadis
gazetesi yayımlanıyor.
Muş: Şehir merkezinde sadece Muş Şark Haber gazetesi yayımlanıyor.
Nevşehir: Şehir merkezinde sadece Kapadokya Muşkara
Haber gazetesi yayımlanıyor.
Rize: Rize'de yayımlanan 6 gazete, Rize Birlik
gazetesi altında birleşme kararı aldı. Bu kararla Rize de tek gazeteli şehirler
listesine dahil oldu.
Tokat: Şehir merkezinde sadece Tokat Hürsöz gazetesi yayımlanıyor.
Tunceli: Şehir merkezinde sadece Dersim Haber
gazetesi yayımlanıyor.
Uşak: Şehir merkezinde sadece Uşak Olay gazetesi yayımlanıyor.
Zonguldak: Şehir merkezinde sadece Yeni Adım gazetesi yayımlanıyor.
SON SÖZ: Bir ülkede demokrasinin en önemli göstergelerinden biri, medyadaki çoğulcu yapıdır. Basın İlan Kurumu, şehirleri tek gazeteye mahkum etme politikasından bir an önce vazgeçmelidir.
